Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serkan Bulut 2022 yılının ikinci dönem başvurusu sonrası TÜBİTAK’tan (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) “2219 Doktora Sonrası Araştırmacı Bursu”nu (Post-doc) almaya hak kazandı. Doç. Dr. Bulut, 12 ay için dünyanın en iyi 250’inci üniversitesi olarak kabul edilen, Belçika’nın Vrije Üniversitesi’nin Dilbilim ve Edebiyat Çalışmaları Bölümü ve Brüksel Gazetecilik Araştırmaları Enstitüsü bünyesinde, yapay zekâ ve habercilik dili alanında bir araştırma projesi gerçekleştirecek.
TÜBİTAK yılda iki defa olmak üzere, doktora sonrası araştırmacıların özgün konularda yurt dışında, dünyanın önde gelen üniversitelerinde bulunmasını destekliyor. Araştırma konularının öncelikli alanlardan olmasını ve AR-GE değeri içermesini önceleyen TÜBİTAK, aday araştırmacılardan en fazla 20 sayfadan oluşacak biçimde bir araştırma projesi önerisi yazmalarını istiyor. Bu araştırma önerisinde TÜBİTAK’ın belirlediği başlıklar eksiksiz olarak dolduruluyor. Alanında uzman panelistlerin değerlendirmeleri sonucunda ilgili araştırmacıya en fazla 12 ay olmak üzere burs desteği sağlayan TÜBİTAK, araştırmacının talebi doğrultusunda kendisi ile eşinin uçak biletlerini de karşılıyor.
“Yapay zekâ hem olumlu hem de olumsuz etkiler oluşturuyor”
Doç. Dr. Serkan Bulut da bu kapsamda burs desteği kazanan doktora sonrası bir araştırmacı olarak Belçika’da bulunacak. Doç. Dr. Bulut, hem araştırma konusu hem de TÜBİTAK bursu konusunda bilgi verdi. Yapay zekâ ve habercilik konusunda daha önce de yayımlanmış makale, bildiri metni ve kitap bölümleri bulunan Doç. Dr. Bulut, “Doktora tezimi tamamladıktan sonra yapay zekâ araştırmalarına yöneldim. Aslında yapay zekâ teknolojileri günümüz toplumunda her ne kadar olumlayıcı gelişmeler olarak lanse edilse ve öyle algılansa da ben daha distopik bir yönelimle ilerlemeyi istiyorum.” dedi. Yapay zekâ teknolojilerinin bugün özellikle Batı toplumlarında neredeyse hayatın her alanında yaygın şekilde yer aldığının altını çizen Doç. Dr. Bulut, “Yapay zekânın farmakolojik tarafına da bakmak gerekiyor. Yani yapay zekâ olgusu da tıpkı daha genel boyutu ile teknoloji gibi toplumlar üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkiler oluşturuyor. Örneğin gazetecilik açısından bakıldığında, aranan gazeteci niteliklerini değiştirdiği gibi gazetecilik pratiklerini de derinden dönüştürüyor. Bu değişimlerin geleneksel habercilik pratikleri üzerinde yıkıcı bir etkisinin olduğunu söylemek yanlış olmaz.” şeklinde konuştu.
Yeni beceriler kazanmak, rekabete hazır olmak gerekiyor
Her teknolojik gelişmenin ilgili disiplini geliştirdiğini, insani ve diğer kaynak ihtiyaçlarını da dönüştürdüğünü ifade eden Doç. Dr. Bulut, “Yeni yapay zekâ teknolojileri, makine öğrenmesi, algoritmik habercilik, robot gazeteciliği gibi alanlarda yaşanan gelişmeler, insan gazetecilere olan ihtiyacı azaltır mı?” gibi sorular üzerinde odaklandığını kaydetti. Doç. Dr. Bulut, “Eğer bu soruların yanıtları kısmen olarak bile evet ise insan gazeteciler ve muhabirler bu gelişmeler karşısında nasıl bir donanım kazanmalı, temel beceri ve kazanımlarını nasıl arttırmalı? Bu sorular çerçevesinde düşünüldüğünde tabii ki de mutlak bir doğru ve geçerli tek bir yanıt olmayacaktır. Bu bağlamda iletişim öğrencilerinin ve iletişim sektörünün yeni beceri ve kazanımları edinmenin yollarını bulması, farklı başlıklardaki rekabet biçimlerine hazır olmaları gerekiyor.” diye konuştu. Vrije Üniversitesi’ndeki araştırmasının bu soruları genel olarak içerdiğini ve bir Batı Avrupa toplumunun bu gelişmeler karşısındaki durumunu araştırmayı amaçladığını dile getiren Doç. Dr. Bulut, “Daha çok dil ve yapay zekâ üzerine çalışacağım. Araştırmalarımı haberlerin, gazeteciliğin ve toplumun otomatikleşmesi üzerinden gerçekleştireceğim.” dedi.
“Çok çalışmak ve TÜBİTAK’ın taleplerine yanıt vermek gerekiyor”
TÜBİTAK bursunun, araştırmacıları oldukça cesaretlendirdiğini ve motive ettiğini belirten Doç. Dr. Bulut, özellikle genç araştırmacıların önerilerde bulunmasının mesleki ve bilimsel açıdan son derece öğretici olduğunu söyledi. Sözlerine “TÜBİTAK Proje önerileri üzerinde çalışmaya başladığımda, TÜBİTAK desteklerinden istifade edebilmek için bilimsel araştırma tasarımları alanında çok iyi ve yeterli olmanın zorunlu olduğunu gördüm. Proje öneri formları incelendiğinde ayakları son derece yere basan başlıklarda açıklamalar istendiği anlaşılacaktır.” şeklinde devam eden Doç. Dr. Bulut, “Hem proje önerisi öncesinde hem de sonrasında özverili bir çalışma yöntemini benimsemek gerekiyor. Eğer TÜBİTAK bursu isteniyorsa da TÜBİTAK’ın taleplerine çok net yanıt verilmeli.” şeklinde konuştu.
Doç. Dr. Serkan Bulut Eylül 2023 ile Eylül 2024 tarihleri arasında, Brüksel’deki alan araştırmalarını gerçekleştirecek.
İletişim Fakültesi Kurumsal İletişim Birimi
Haber: Doç. Dr. Serkan BULUT
Web Editörü: Esra ULUSAL